Ikhatyhuleyitha ye-BMI | Isibali seSalathisi sobunzima bomzimba
Body Mass Index, lixabiso lamanani elithathwa kubunzima bomntu kunye nobude bakhe. Yindlela elula kodwa esetyenziswa ngokuqhelekileyo ukuvavanya ukuba umntu unobunzima bomzimba obusempilweni ngokunxulumene nobude bakhe.
Ukuqonda iSalathiso soMzimba woMzimba (BMI): ISikhokelo esiBanzi Ukuqonda ukwakheka komzimba womntu kubalulekile ekugcineni impilo entle kuluntu lwanamhlanje olukhathalela impilo. I-Body Mass Index (BMI) sisixhobo esisetyenziswa kakhulu esinceda abantu ukuba bavavanye ubunzima babo xa kuthelekiswa nobude. Esi sikhokelo sibanzi sijolise ekuqondeni kakuhle i-BMI, ukubala kwayo, ukutolika, ukulinganiselwa, kunye nefuthe elisebenzayo kulawulo lwezempilo.
Yintoni i-BMI?
- Body Mass Index (BMI) lixabiso lamanani elibalwa ngokusekelwe kubunzima bomntu kunye nobude bakhe.
- Iqikelela ukutyeba komzimba kwaye inceda ekuhleleni abantu ngokweendidi ezahlukeneyo zobunzima.
- Iingcali zempilo zihlala zisebenzisa i-BMI njengesixhobo sokuhlola umngcipheko weemeko zempilo ezinxulumene nobunzima.
Ibalwa njani i-BMI?
I-BMI ibalwa kusetyenziswa ifomula: BMI = ubunzima (kg) / (ubude (m)^2. Kulabo basebenzisa iipounds kunye neesentimitha, ifomula inokuguqulwa: BMI = (ubunzima (lbs) / (ubude (in) ^ 2) x 703. Isiphumo linani elingenanini elichazwa njenge-kg/m^2 okanye i-lbs/in^2.
Ukutolika iindidi ze-BMI:
Amaxabiso e-BMI awela kwiindidi ezahlukeneyo, ebonisa amanqanaba ahlukeneyo obunzima bomzimba ngokumalunga nobude. Iindidi eziqhelekileyo zibandakanya ubunzima obungaphantsi (BMI <18.5), ubunzima obuqhelekileyo (BMI 18.5 - 24.9), ubunzima (BMI 25 - 29.9), kunye nokukhuluphala (BMI ≥ 30). Nangona kunjalo, iindidi ze-BMI zinokwahluka ngokweminyaka, isini, kunye nobuhlanga. I-BMI kunye nemingcipheko yeMpilo:
I-BMI inxulumene neengozi ezahlukeneyo zempilo, kubandakanywa izifo zentliziyo, uhlobo lwe-2 yeswekile, uxinzelelo lwegazi, kunye nomhlaza othile. Abantu abanamanqanaba aphezulu e-BMI bahlala besengozini enkulu yokuphuhlisa iimeko zempilo ezinxulumene nobunzima. Nangona kunjalo, i-BMI yodwa ayinakubonelela ngovavanyo olupheleleyo lweengozi zempilo, njengoko izinto ezifana nobunzima bemisipha, ukubunjwa komzimba, kunye nokusabalalisa kwamafutha kudlala indima ebalulekileyo. Unyino lwe-BMI:
Ngelixa i-BMI isisixhobo esiluncedo sokuhlola, inemida emininzi. I-BMI ayahluli phakathi kwamafutha kunye nobunzima bemisipha, ekhokelela ekungachanekeni, ngakumbi phakathi kweimbaleki kunye nabantu abanobunzima obukhulu bemisipha. Ayibali ukungafani kokubunjwa komzimba okanye ukusabalalisa kwamafutha, okunokuthi kube nefuthe kwiziphumo zempilo. I-BMI isenokungafaneleki kubantu abathile, njengabantwana, abantu abadala, kunye nabasetyhini abakhulelweyo. Iimpembelelo eziSebenzayo kunye nezicelo:
Ngaphandle kokulinganiselwa kwayo, i-BMI ihlala isisixhobo esixabisekileyo sokuvavanya iingozi zezempilo ezinxulumene nobunzima kubemi ngokubanzi. Iingcali zezempilo zihlala zisebenzisa i-BMI njengesiqalo sokuvavanya impilo yonke yezigulana kunye nokuxoxa ngeendlela zokuphila. I-BMI inokunceda umntu ngamnye ukuba abeke iinjongo zokwehla kobunzima bokwenyani okanye iinjongo zokuzuza ubunzima kunye nokulandelela inkqubela. Xa kudityaniswa nolunye uvavanyo lwezempilo, olufana nomjikelezo wesinqe, ipesenti yamafutha omzimba, kunye novavanyo lwegazi, i-BMI ibonelela ngomfanekiso obanzi ngakumbi wemeko yempilo yomntu. Uhlengahlengiso kunye neendlela ezizezinye kwi-BMI:
Abaphandi bacebise uhlengahlengiso olwahlukeneyo kunye neendlela ezizezinye zokujongana nemida ye-BMI. Olunye uhlengahlengiso lubandakanya ukubandakanya izinto ezongezelelweyo ezifana ne-waist circumference, i-waist-to-hip ratio, okanye ipesenti yamafutha omzimba ukuphucula ukuchaneka. Amanyathelo angamanye, afana ne-Body Adiposity Index (BAI) okanye i-waist-to-height ratio, inikezela ngeendlela ezahlukeneyo zokuvavanya ukubunjwa komzimba kunye nobungozi bempilo. Iingqwalasela zeNkcubeko nezeNtlalo:
Kubalulekile ukuqwalasela imiba yenkcubeko nentlalo xa kutolika idatha ye-BMI. Iimbono zobunzima bomzimba kunye neembono zobuhle ziyahluka kwiinkcubeko ezahlukeneyo, ziphembelela izimo zengqondo zabantu malunga ne-BMI kunye nembonakalo yomzimba. Ukubekwa ibala kumanqanaba aphezulu e-BMI kunokubangela ukungoneliseki komzimba, ukuzithemba okuphantsi, kunye nokuziphatha okungenampilo. Ukusebenzisa i-BMI ngobulumko:
Ngelixa i-BMI ibonelela ngolwazi oluxabisekileyo, kufuneka lutolikwe ngokwemeko yempilo yomntu ngokubanzi. Xa kuvavanywa imingcipheko yempilo, iingcali zempilo kufuneka ziqwalasele izinto ezingaphaya kwe-BMI, njengembali yezonyango, indlela yokuphila, kunye nemvelaphi yosapho. Abantu ngabanye kufuneka bagxininise ekwamkeleni imikhwa yokuphila enempilo, kubandakanywa ukutya okunesondlo okunesondlo, ukuzivocavoca umzimba rhoqo, ukulala ngokwaneleyo, kunye nokulawula uxinzelelo, kunokuba bathembele kuphela kwi-BMI njengomlinganiselo wezempilo. Isiphelo: I-Body Mass Index (BMI) sisixhobo esisetyenziswa ngokubanzi sokuvavanya ubunzima malunga nobude kunye nokuqikelela ukutyeba komzimba. Ngelixa i-BMI inemida, ihlala isisixhobo esibalulekileyo sokuhlola umngcipheko wempilo enxulumene nobunzima kubemi bonke. Ukuqonda i-BMI, ukubala kwayo, ukutolika, kunye neziphumo ezisebenzayo kunokuxhobisa abantu ukuba benze izigqibo ezinolwazi malunga nempilo yabo kunye nempilo yabo. Ngokusebenzisa i-BMI ngobulumko kunye nolunye uvavanyo lwezempilo, abantu ngabanye kunye nabaqeqeshi bezempilo banokusebenzisana kunye nokukhuthaza indlela yokuphila enempilo kunye nokunciphisa umthwalo wezifo ezinxulumene nobunzima.